Verbondenheid

door Iemke Janssen

Dit land verrast mij nog steeds, dagelijks. Maar hoe groot of klein de verrassing, tegelijkertijd verwart het mij ook. Het moment dat ik denk te begrijpen waarom iets is zoals het is, verandert het.

Dat maakt dat ik nieuwsgierig blijf naar hoe Zuid-Afrikaners, in al hun verscheidenheid,  hun leven, hun land en hun uitdagingen ervaren. Ik heb geleerd geduldig te zijn, het leven te nemen zoals het komt en te accepteren dat het meestal anders loopt dan gepland. Ik voel me daardoor verenigd met de Zuid-Afrikaners. 

In alles voel ik dat dit een jong land is: in haar democratie, moderniteit, visie, verbondenheid en haar zoektocht naar antwoorden. Daar hoort ook de interpretatie van het verleden bij, de geschiedenis van het land en de toekomst die het land verdient. 

De constante realiteit van hoe Zuid-Afrikaners verbonden zijn, maar tegelijkertijd zo verdeeld, verwart en verrast iedereen, en misschien wel dagelijks.

Vorige week werd ik overrompeld door het ‘national heritage monument’. Het is een beeldenpark van personen die de erfenis van Zuid-Afrika symboliseren. Het monument, een collectie van 100 bronzen standbeelden, ligt verscholen in het natuurreservaat Groenkloof aan de rand van Pretoria. 

Het monument bestaat uit 100 realistische persoonsbeelden. Figuren die een belangrijke rol hebben gespeeld in de ‘long march to freedom’. In totaal komen er 400 standbeelden te staan die symbool staan voor de geschiedenis van dit land. Het beeldenpark wordt uiteindelijk een gedeelte van een monument van eenheid waar ook een studiecentrum, een herinneringstuin en een waterpark onderdeel van uit gaan maken. 

Het monument bevreemde mij, ten eerste door de levensechte beelden die opgesteld staan in een confronterende positie. Ten tweede door de locatie: aan de rand van de stad, vlakbij de snelweg en onopvallend. Tenslotte ben ik verbaasd over de personen die hier vereeuwigd zijn. De processie van figuren begint in 1700, bij de stamhoofden van inheemse groepen die vochten tegen de ‘blanke’ overheersing, tot moderne strijders, van Koning Dingane, tot Mahatma Gandhi en Nelson Mandela. 

Als historicus vraag ik mij af: waarom is er alleen gekozen voor figuren die een rol van rebellie speelde toen Zuid-Afrika gekoloniseerd werd? Want de ontstaansgeschiedenis van dit gebied gaat natuurlijk velen miljoenen jaren terug in de tijd. Dan denk ik aan de mensachtige fossielen die hier vanaf het einde van de negentiende eeuw werden gevonden. Fossielen zoals Mrs Ples en Little Foot werden opgegraven in het gebied dat nu de wieg van de mensheid heet, ‘cradle of humankind’ en op de UNESCO werelderfgoedlijst staat. De sporen bevestigen menselijke bewoning en evolutie van 3,3 miljoen jaar geleden. De huidige wetenschappelijke overtuiging is dat alle mensen op de wereld dezelfde basis hebben, hier in Zuid-Afrika. 

In de twintigste eeuw werd het onderzoek naar de ontwikkeling van de mens ingezet in de apartheidsideologie hier in Zuid-Afrika. En werd gezocht naar bewijs voor de onderontwikkeling van de inheemse bevolking van Zuid-Afrika. 

Is dan juist de huidige objectieve wetenschappelijke overtuiging dat het fundament dan de mensheid hier in Zuid-Afrika was, niet het mooiste startpunt van een nationaal monument van een jonge democratie dat zoekt naar verbondenheid?  

Over Iemke

Sinds april 2015 woont Iemke Janssen-de Leeuw in Zuid-Afrika. Moeder van twee prachtige zoontjes, expat-vrouw, maar vooral vrouw van de wereld. Nieuwsgierig naar het leven in Zuid-Afrika en hoe dat verschilt met wat ze gewend is, begon Iemke met bloggen en het schrijven van columns. Ook geeft ze een paar keer per week sporttrainingen voor vrouwen en studeert ze voor natuurvoedingsconsulent.

Als gezin genieten ze van het relaxte leven, de indrukwekkende natuur en het heerlijk weer. Het leven in Zuid-Afrika verrijkt de familie, leert hen nieuwsgierig te blijven, maar laat hen ook (keihard) relativeren.

Bekijk ook eens het blog van Iemke.

Specialisten Zuid-Afrika

Meer Zuid-Afrika.nl